Марко Крале ја одменува свадбарината

Едно утро Марко ми подранил
из Прилепа Марко из Варошот,
да прошета Косовска наија.
Уште први петли не пејале,
тој се фрли Шарцу на рамена
и ми тргна по бели друмови,
по среде ноќ низ Скопје помина,
дури петли први пропеале,
тој помина Качански клисури,
дури зора утро зазорила,
тој натури Косовска наија,
дури сонце утро да изгрее,
тој ми влезе во Косовско поле.

Ништо Марко среќа не го срети,
саде сретна Косовска девојка.
Марко нејзе вели: – Добро утро,
добро утро Косовко вдовице.
А таа нему одговори:
– Јас не сум ти Косовска вдовица,
тук сум си Косовска девојка.
Тогаш рече Марко Крале:
– Ај ти тебе, Косовке девојке,
ќе те прашам, право да ми кажеш:
што ти тебе коси побелеле,
бело лико ти се расипало?
Али жалиш од рода твоего?
Што не си се млада омажила?
Тога рече Косовка девојка:
– Ја не жалам од рода моего,
туку има триесет години,
как' ми дошол црна Арапина,
од цара ми свадбина прекупил:
кој ќе јунак млади се ожени,
нему сака триесет и три минца,
а девојка која ќе се мажи,
нејзе сакат триесет минцови.
Мои браќа ми се сиромаси,
ми немаат азно да му дадат,
затоа ми коси побелеле,
бело лико ми се расипало!

Тога бара Марко во пазува,
ми извади триесет минцови,
и ѝ даде Косовке девојке.
Тога рече Марко Кралевиќе:
– Да си сакаш момче спроти тебе,
да си сакаш, да си се омажиш
и на Арап свадбина да платиш.
Ќе те прашам Косовке девојке,
ќе те прашам, право да ми кажеш,
жити рода и твојта крвина,
жити вера наша православна,
жити име Христос Исусово,
немој мене ти да ме излажеш:
Каде му се кули Арапови?

Одговори Косовка девојка:
– Кули му се сами познаваат,
под Косово, в' зелени ливаѓе.
Тамо има белана чадора,
на чадорот од злато јаболко,
тоа свети како јасно сонце,
од далеку сами се познават.
Тога стегна Марко Кралевиќе,
тога стегна своја брза коња.
Го догледа стража Арапова,
го догледа уште оддалеку,
му говори црну Арапину:
– Арапине наши господине,
по друм иде страшна делија,
и страшно ми коња налутило,
од нозе му оган искри летат,
од уста ми бели пени паѓат,
од носот му сини пламни бијат,
од очи му секавици пуштат
и најстрашно ми се променило:
на плеќи му кожув од мечиште,
на глава му калпак од волчиште
и во уста нешто црно носи
како јагне половингодишно.

Тогаш рече црна Арапина:
– Ај ви вамо стражари,
вие него убаво пречекајте
и оружје од појас земите,
пратите го при мене да дојде.
Тоа ми е младо неженато,
тоа иде свадбина да плати,
ќе ми даде азно небројано.
Уште Арап лафот не дорече,
ми приближи Марко Крале.
Кога Марко стражари приближи,
а стражари сите избегаа,
кој по поле, кој по планина.

Право трга Арапу на чадор,
Марку нему вели: – Добро утро,
добро утро наши господине,
господине, Арап од прек' море.
Кажи мене што е свадбарина,
да ти платам царска свадбарина,
оти после патов ќе си гледам,
зар сватови на пат ме чекаат.

Тога рече црна Арапина:
– Ај ти тебе, незнајна делијо,
дали уште не си се научил?
Еве има триесет години,
каде седам во рамно Косово:
кој ќе јунак млади се ожени,
нему зимам триесет и три минца,
а девојка која ќе се мажи,
нејзе зимам триесет минцови,
како тебе најголем јунака,
и шеесет пак не ти се многу.

Тога бара Марко во пазуви,
ми извади саде три минцови;
– На ти тебе, наши господине,
на ти тебе, саде три минцови,
верувај ме друго азно немам.
Ко ќе појдам по убава невеста,
што ќе мене дарој ме дарува,
со дарој тебе ќе подарам.

Тога рече црна Арапина:
- Ал ме лажиш, ал вистина велиш,
ал со мене шега ќе си биеш?
И ми зеде тешка топузина,
ми го удри три-четири пати.
Тога рече Марко Крале:
– Бог те убил црна Арапино!
Ал се смееш, ал вистина маваш,
ал од кожув правот ми го тресеш?
Почекај ме и јас да те удрам,
ти ќе видиш јунак како мава.

Пак извади Марко Крале,
ми извади своја топузина.
Кога Марко на Арапин мавна,
фала богу чудо и големо!
Снагата му во земи пропадна,
а глава му на страна побегна.

Пак се пушти по триесет стражари,
двајсет седум сите ги истепа,
а тројца саде ми остави,
да ми личат три млади телали,
да ми личат низ рамно Косово:
– Каде има јунак за женење,
да си сака мома спроти него,
да си сака - да си се ожени!
Каде има мома за мажење,
да си сака момче спроти неа,
да си сака да си се омажи!
Заплатила Маркова десница,
заплатила сета свадбарина.

Edno utro Marko mi podranil
iz Prilepa Marko iz Varoshot,
da prosheta Kosovska naija.
Ushte prvi petli ne pejale,
toj se frli Sharcu na ramena
i mi trgna po beli drumovi,
po srede nokj niz Skopje pomina,
duri petli prvi propeale,
toj pomina Kachanski klisuri,
duri zora utro zazorila,
toj naturi Kosovska naija,
duri sonce utro da izgree,
toj mi vleze vo Kosovsko pole.

Nishto Marko srekja ne go sreti,
sade sretna Kosovska devojka.
Marko nejze veli: – Dobro utro,
dobro utro Kosovko vdovice.
A taa nemu odgovori:
– Jas ne sum ti Kosovska vdovica,
tuk sum si Kosovska devojka.
Togash reche Marko Krale:
– Aj ti tebe, Kosovke devojke,
kje te prasham, pravo da mi kazhesh:
shto ti tebe kosi pobelele,
belo liko ti se rasipalo?
Ali zhalish od roda tvoego?
Shto ne si se mlada omazhila?
Toga reche Kosovka devojka:
– Ja ne zhalam od roda moego,
tuku ima trieset godini,
kak' mi doshol crna Arapina,
od cara mi svadbina prekupil:
koj kje junak mladi se ozheni,
nemu saka trieset i tri minca,
a devojka koja kje se mazhi,
nejze sakat trieset mincovi.
Moi brakja mi se siromasi,
mi nemaat azno da mu dadat,
zatoa mi kosi pobelele,
belo liko mi se rasipalo!

Toga bara Marko vo pazuva,
mi izvadi trieset mincovi,
i ì dade Kosovke devojke.
Toga reche Marko Kralevikje:
– Da si sakash momche sproti tebe,
da si sakash, da si se omazhish
i na Arap svadbina da platish.
Kje te prasham Kosovke devojke,
kje te prasham, pravo da mi kazhesh,
zhiti roda i tvojta krvina,
zhiti vera nasha pravoslavna,
zhiti ime Hristos Isusovo,
nemoj mene ti da me izlazhesh:
Kade mu se kuli Arapovi?

Odgovori Kosovka devojka:
– Kuli mu se sami poznavaat,
pod Kosovo, v' zeleni livagje.
Tamo ima belana chadora,
na chadorot od zlato jabolko,
toa sveti kako jasno sonce,
od daleku sami se poznavat.
Toga stegna Marko Kralevikje,
toga stegna svoja brza konja.
Go dogleda strazha Arapova,
go dogleda ushte oddaleku,
mu govori crnu Arapinu:
– Arapine nashi gospodine,
po drum ide strashna delija,
i strashno mi konja nalutilo,
od noze mu ogan iskri letat,
od usta mi beli peni pagjat,
od nosot mu sini plamni bijat,
od ochi mu sekavici pushtat
i najstrashno mi se promenilo:
na plekji mu kozhuv od mechishte,
na glava mu kalpak od volchishte
i vo usta neshto crno nosi
kako jagne polovingodishno.

Togash reche crna Arapina:
– Aj vi vamo strazhari,
vie nego ubavo prechekajte
i oruzhje od pojas zemite,
pratite go pri mene da dojde.
Toa mi e mlado nezhenato,
toa ide svadbina da plati,
kje mi dade azno nebrojano.
Ushte Arap lafot ne doreche,
mi priblizhi Marko Krale.
Koga Marko strazhari priblizhi,
a strazhari site izbegaa,
koj po pole, koj po planina.

Pravo trga Arapu na chador,
Marku nemu veli: – Dobro utro,
dobro utro nashi gospodine,
gospodine, Arap od prek' more.
Kazhi mene shto e svadbarina,
da ti platam carska svadbarina,
oti posle patov kje si gledam,
zar svatovi na pat me chekaat.

Toga reche crna Arapina:
– Aj ti tebe, neznajna delijo,
dali ushte ne si se nauchil?
Eve ima trieset godini,
kade sedam vo ramno Kosovo:
koj kje junak mladi se ozheni,
nemu zimam trieset i tri minca,
a devojka koja kje se mazhi,
nejze zimam trieset mincovi,
kako tebe najgolem junaka,
i sheeset pak ne ti se mnogu.

Toga bara Marko vo pazuvi,
mi izvadi sade tri mincovi;
– Na ti tebe, nashi gospodine,
na ti tebe, sade tri mincovi,
veruvaj me drugo azno nemam.
Ko kje pojdam po ubava nevesta,
shto kje mene daroj me daruva,
so daroj tebe kje podaram.

Toga reche crna Arapina:
- Al me lazhish, al vistina velish,
al so mene shega kje si biesh?
I mi zede teshka topuzina,
mi go udri tri-chetiri pati.
Toga reche Marko Krale:
– Bog te ubil crna Arapino!
Al se smeesh, al vistina mavash,
al od kozhuv pravot mi go tresesh?
Pochekaj me i jas da te udram,
ti kje vidish junak kako mava.

Pak izvadi Marko Krale,
mi izvadi svoja topuzina.
Koga Marko na Arapin mavna,
fala bogu chudo i golemo!
Snagata mu vo zemi propadna,
a glava mu na strana pobegna.

Pak se pushti po trieset strazhari,
dvajset sedum site gi istepa,
a trojca sade mi ostavi,
da mi lichat tri mladi telali,
da mi lichat niz ramno Kosovo:
– Kade ima junak za zhenenje,
da si saka moma sproti nego,
da si saka - da si se ozheni!
Kade ima moma za mazhenje,
da si saka momche sproti nea,
da si saka da si se omazhi!
Zaplatila Markova desnica,
zaplatila seta svadbarina.

Edno utro Marko mi podranil
iz Prilepa Marko iz Varosot,
da proseta Kosovska naija.
Uste prvi petli ne pejale,
toj se frli Sarcu na ramena
i mi trgna po beli drumovi,
po srede nok niz Skopje pomina,
duri petli prvi propeale,
toj pomina Kacanski klisuri,
duri zora utro zazorila,
toj naturi Kosovska naija,
duri sonce utro da izgree,
toj mi vleze vo Kosovsko pole.

Nisto Marko sreka ne go sreti,
sade sretna Kosovska devojka.
Marko nejze veli: – Dobro utro,
dobro utro Kosovko vdovice.
A taa nemu odgovori:
– Jas ne sum ti Kosovska vdovica,
tuk sum si Kosovska devojka.
Togas rece Marko Krale:
– Aj ti tebe, Kosovke devojke,
ke te prasam, pravo da mi kazes:
sto ti tebe kosi pobelele,
belo liko ti se rasipalo?
Ali zalis od roda tvoego?
Sto ne si se mlada omazila?
Toga rece Kosovka devojka:
– Ja ne zalam od roda moego,
tuku ima trieset godini,
kak' mi dosol crna Arapina,
od cara mi svadbina prekupil:
koj ke junak mladi se ozeni,
nemu saka trieset i tri minca,
a devojka koja ke se mazi,
nejze sakat trieset mincovi.
Moi braka mi se siromasi,
mi nemaat azno da mu dadat,
zatoa mi kosi pobelele,
belo liko mi se rasipalo!

Toga bara Marko vo pazuva,
mi izvadi trieset mincovi,
i i dade Kosovke devojke.
Toga rece Marko Kralevike:
– Da si sakas momce sproti tebe,
da si sakas, da si se omazis
i na Arap svadbina da platis.
Ke te prasam Kosovke devojke,
ke te prasam, pravo da mi kazes,
ziti roda i tvojta krvina,
ziti vera nasa pravoslavna,
ziti ime Hristos Isusovo,
nemoj mene ti da me izlazes:
Kade mu se kuli Arapovi?

Odgovori Kosovka devojka:
– Kuli mu se sami poznavaat,
pod Kosovo, v' zeleni livage.
Tamo ima belana cadora,
na cadorot od zlato jabolko,
toa sveti kako jasno sonce,
od daleku sami se poznavat.
Toga stegna Marko Kralevike,
toga stegna svoja brza kona.
Go dogleda straza Arapova,
go dogleda uste oddaleku,
mu govori crnu Arapinu:
– Arapine nasi gospodine,
po drum ide strasna delija,
i strasno mi kona nalutilo,
od noze mu ogan iskri letat,
od usta mi beli peni pagat,
od nosot mu sini plamni bijat,
od oci mu sekavici pustat
i najstrasno mi se promenilo:
na pleki mu kozuv od meciste,
na glava mu kalpak od volciste
i vo usta nesto crno nosi
kako jagne polovingodisno.

Togas rece crna Arapina:
– Aj vi vamo strazari,
vie nego ubavo precekajte
i oruzje od pojas zemite,
pratite go pri mene da dojde.
Toa mi e mlado nezenato,
toa ide svadbina da plati,
ke mi dade azno nebrojano.
Uste Arap lafot ne dorece,
mi priblizi Marko Krale.
Koga Marko strazari priblizi,
a strazari site izbegaa,
koj po pole, koj po planina.

Pravo trga Arapu na cador,
Marku nemu veli: – Dobro utro,
dobro utro nasi gospodine,
gospodine, Arap od prek' more.
Kazi mene sto e svadbarina,
da ti platam carska svadbarina,
oti posle patov ke si gledam,
zar svatovi na pat me cekaat.

Toga rece crna Arapina:
– Aj ti tebe, neznajna delijo,
dali uste ne si se naucil?
Eve ima trieset godini,
kade sedam vo ramno Kosovo:
koj ke junak mladi se ozeni,
nemu zimam trieset i tri minca,
a devojka koja ke se mazi,
nejze zimam trieset mincovi,
kako tebe najgolem junaka,
i seeset pak ne ti se mnogu.

Toga bara Marko vo pazuvi,
mi izvadi sade tri mincovi;
– Na ti tebe, nasi gospodine,
na ti tebe, sade tri mincovi,
veruvaj me drugo azno nemam.
Ko ke pojdam po ubava nevesta,
sto ke mene daroj me daruva,
so daroj tebe ke podaram.

Toga rece crna Arapina:
- Al me lazis, al vistina velis,
al so mene sega ke si bies?
I mi zede teska topuzina,
mi go udri tri-cetiri pati.
Toga rece Marko Krale:
– Bog te ubil crna Arapino!
Al se smees, al vistina mavas,
al od kozuv pravot mi go treses?
Pocekaj me i jas da te udram,
ti ke vidis junak kako mava.

Pak izvadi Marko Krale,
mi izvadi svoja topuzina.
Koga Marko na Arapin mavna,
fala bogu cudo i golemo!
Snagata mu vo zemi propadna,
a glava mu na strana pobegna.

Pak se pusti po trieset strazari,
dvajset sedum site gi istepa,
a trojca sade mi ostavi,
da mi licat tri mladi telali,
da mi licat niz ramno Kosovo:
– Kade ima junak za zenene,
da si saka moma sproti nego,
da si saka - da si se ozeni!
Kade ima moma za mazene,
da si saka momce sproti nea,
da si saka da si se omazi!
Zaplatila Markova desnica,
zaplatila seta svadbarina.